Çayın bütün növləri orqanizmdən dəmiri yuyub çıxara bilər.
Lent.az xəbər verir ki, çay orqanizmə mənfi təsir göstərə bilər. Çay dünyanın ən məşhur içkilərindən biridir və onun müxtəlif növlərinin faydaları haqqında çoxsaylı araşdırmalar mövcuddur. Lakin çayın qəbulu bəzi hallarda olduqca xoşagəlməz yan təsirlərə də səbəb ola bilər.
Çayın tərkibindəki bəzi birləşmələr dəmirin mənimsənilməsinə mənfi təsir göstərir və mövcud məlumatlara əsasən, bağırsaqlarda dəmirin sorulmasını 90 faizə qədər azalda bilər.
Səbəb nədir?
Polifenollar. Çay sağlamlıq üçün faydalı olan polifenollarla zəngindir, lakin bu maddələr bitki mənşəli məhsullarda olan dəmirin mənimsənilməsini zəiflədir. Taninlər (polifenolların bir növü) bitki mənşəli dəmir ilə birləşərək bağırsaqları parçalayır və mənimsəyə bilmədiyi molekullar əmələ gətirir. Bu isə dəmirin sorulmasını məhdudlaşdırır.
Çayın dəmlənmə dərəcəsi
Dəmlənmə müddəti, çayın markası və istifadə olunan çay miqdarı polifenolların səviyyəsinə təsir edə bilər. Daha qısa dəmlənmə vaxtı və daha çox durulaşdırma çayı daha zəif edir və nəticədə polifenolların miqdarı azalır.
Hansı çay növləri dəmirin mənimsənilməsinə təsir edir
Əslində, bütün çay növləri polifenollar ehtiva edir və bu səbəbdən dəmirin sorulmasına təsir göstərə bilər. Hətta bitki və dərman çayları da yüksək polifenol tərkibinə görə dəmirin mənimsənilməsini azalda bilər.
Yaşıl çay
Müşahidə xarakterli tədqiqatlar yaşıl çayın çox istehlakı ilə dəmir ehtiyatlarının göstəricisi olan ferritinin qanda aşağı səviyyəsi arasında əlaqə olduğunu göstərir. Ferritinin aşağı olması dəmir çatışmazlığından xəbər verir.
Fermentasiya olunmuş qara çay
Araşdırmalar göstərir ki, fermentasiya olunmuş qara çay dəmir xloridin və ya dəmir sulfatın sorulmasını 60–90 faiz azaldır. Dəmir sulfat əlavələr arasında daha yaxşı mənimsənilən və daha yaxşı dözümlü forma hesab olunur.
Riskləri artıran amillər
Yemək zamanı müntəzəm olaraq çay içmək dəmir çatışmazlığı riskini artırır. Bir araşdırmada çayın qəbulu, dəmir çatışmazlığı anemiyası olan və olmayan qadınlarda zənginləşdirilmiş məhsullardan dəmirin sorulmasını 85 faizdən çox azaldıb. Digər tədqiqatlar göstərir ki, çay dəmir sulfat və ya dəmir fumaratla zənginləşdirilmiş buğda çörəyindən dəmirin mənimsənilməsini 56-72 faiz azaldır. Əgər çayı sevirsinizsə, onu yemək və dəmir preparatlarının qəbulu ilə ayırın. Xüsusilə çayla yemək və ya dəmir preparatlarının qəbulu arasında ən azı 60 dəqiqə fasilə saxlamaq tövsiyə olunur, çünki çayın dəmiri bloklayan təsiri təxminən bir saatdan sonra zəifləyə bilər.
Araşdırmalar göstərir ki, yeməkdən və ya dəmir preparatlarından bir saat əvvəl çay içmək dəmirin mənimsənilməsini iki dəfə artırır. Eyni zamanda, yeməkdən sonra çay içmək üçün bir saat gözlədikdə, dəmirin sorulması bir yarım dəfədən çox artır.
Sağlıq Çayın yan təsirləri